Viêm phế quản là một tình trạng ảnh hưởng đến phổi và đường hô hấp. Đây là tình trạng viêm phế quản, là đường thở chính trong phổi. Trong một số trường hợp, viêm phế quản có thể lây nhiễm. Khi xác định liệu viêm phế quản có lây hay không, sẽ giúp hiểu được các loại tình trạng bệnh khác nhau.
Quá trình lây truyền
Có hai loại viêm phế quản khác nhau, cấp tính và mãn tính. Trong hầu hết các trường hợp, viêm phế quản cấp tính là do vi rút gây ra. Viêm phế quản mãn tính là một loại bệnh phổi mãn tính.
Những người bị viêm phế quản mãn tính cũng có thể bị viêm phế quản cấp tính do tiếp xúc với vi rút. Ho là một triệu chứng chung của cả hai loại. Một người bị viêm phế quản cấp tính có thể lây nhiễm ngay khi các triệu chứng đầu tiên xuất hiện. Ở giai đoạn đầu, thường rất khó xác định ho là do viêm phế quản hay một số bệnh lý khác. Như vậy, tốt nhất là một người nên cho rằng họ dễ lây lan. Thông thường, mọi người dễ lây nhiễm nhất trong giai đoạn đầu của bệnh.
Bệnh viêm phế quản lây truyền như thế nào?
Vi rút viêm phế quản có thể lây truyền từ người này sang người khác khi họ ở gần nhau. Nếu một người bị viêm phế quản ho hoặc hắt hơi, các giọt bị nhiễm bệnh sẽ bay vào không khí và rơi xuống các bề mặt. Những hạt bị nhiễm này có thể lây nhiễm sang người khác và gây viêm phế quản nếu chúng tiếp xúc với:
- Mũi
- Miệng
- Khí đạo
Các triệu chứng muộn
Trong nhiều trường hợp viêm phế quản cấp tính, các triệu chứng như ho liên tục có thể tồn tại rất lâu sau khi hết nhiễm trùng. Trên thực tế, cơn ho có thể kéo dài trong vài tuần sau đó. Khi hết nhiễm trùng, viêm phế quản không còn lây nhiễm nữa. Tuy nhiên, điều quan trọng là mọi người phải giữ vệ sinh tốt và tiếp tục rửa tay thường xuyên.
Các loại
Triệu chứng chính của viêm phế quản là ho dai dẳng. Triệu chứng chính của viêm phế quản là ho dai dẳng, thường khạc ướt và có nhiều chất nhầy. Ho ướt xảy ra do đường hô hấp bị viêm và chúng tạo ra chất nhầy để phản ứng lại. Sự khác biệt chính giữa viêm phế quản cấp tính và mãn tính được giải thích dưới đây.
Viêm phế quản cấp
Viêm phế quản cấp được định nghĩa là tình trạng phổi và đường thở bị viêm trong thời gian ngắn, thường kéo dài dưới 3 tuần. Viêm phế quản cấp tính là chung nhất ở người già, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Một loại vi rút thường gây ra viêm phế quản cấp tính, điều này làm cho một người có nhiều khả năng phát triển tình trạng này trong những tháng mùa đông khi nhiễm vi rút phổ biến hơn.
Với viêm phế quản cấp tính, các triệu chứng có thể tương tự như cảm lạnh hoặc cúm. Ngoài ho, các triệu chứng có thể bao gồm:
- Đau ngực
- Đau đầu
- Sự mệt mỏi
- Đau cơ
- Viêm họng
Viêm phế quản mãn tính
Trái ngược với biến thể cấp tính, viêm phế quản mãn tính được chẩn đoán khi có các triệu chứng:
- Đang diễn ra
- Đã kéo dài ít nhất 3 tháng trong vòng một năm
- Đã xảy ra trong 2 năm liên tiếp
Viêm phế quản mãn tính là một trong một số tình trạng còn được gọi là bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, hoặc COPD. Nếu các triệu chứng của bệnh viêm phế quản xuất hiện và kéo dài hơn 3 tuần liên tục thì cần phải đi chẩn đoán y tế. Chẩn đoán này giúp bác sĩ xác định liệu tình trạng có phải là viêm phế quản mãn tính hay không. Với viêm phế quản mãn tính, các triệu chứng có nhiều khả năng bao gồm:
- Ho kéo dài với nhiều chất nhầy và đờm
- Khó thở liên tục
- Tiền sử COPD
- Tiền sử hút thuốc lá
Vì các triệu chứng của bệnh viêm phế quản có thể giống với một loạt các bệnh khác nên chuyên gia y tế sẽ cần chẩn đoán tình trạng bệnh để điều trị chính xác.
Nguyên nhân
Một loạt các yếu tố khác nhau có thể gây ra viêm phế quản cấp tính hoặc mãn tính. Nguyên nhân của cả hai loại viêm phế quản được khám phá dưới đây.
Virus và vi khuẩn
Viêm phế quản cấp tính thường do nhiễm vi rút, tương tự như vi rút gây cảm lạnh và cúm, có nghĩa là viêm phế quản cấp tính có thể lây nhiễm. Hiếm khi, nhiễm trùng do vi khuẩn là một nguyên nhân.
Nhân tố môi trường
Một số yếu tố môi trường có thể làm tăng khả năng phát triển bệnh viêm phế quản cấp tính. Những tình trạng này gây viêm đường thở và khiến phổi dễ bị nhiễm trùng. Tốt nhất là nên tránh các chất gây kích ứng sau nếu có thể:
- Ô nhiễm không khí : hay còn gọi là sương khói.
- Hóa chất mạnh : hít phải những chất này có thể gây kích ứng phổi và đường hô hấp.
- Khói thuốc lá : một người hút thuốc không chỉ làm tăng cơ hội phát triển cả viêm phế quản cấp tính và mãn tính của họ, mà còn có nguy cơ đối với những người hít phải khói thuốc xung quanh họ.
- Các yếu tố môi trường khác : các yếu tố khác làm viêm đường hô hấp bao gồm bụi, khói và đám cháy lớn.
Phòng ngừa
Có một số bước mà mọi người có thể thực hiện để tránh hoặc giảm nguy cơ phát triển cả viêm phế quản cấp tính và mãn tính. Bao gồm các:
- Ngừng hút thuốc : Điều cần thiết là thực hiện các bước để bỏ thuốc lá. Bỏ thuốc lá là điều tốt nhất mà một người có thể làm để cải thiện sức khỏe phổi của họ.
- Tránh ô nhiễm : Tránh các khu vực có mức độ ô nhiễm không khí cao, bụi hoặc khói có thể giúp giảm nguy cơ viêm phế quản và các bệnh phổi khác, chẳng hạn như hen suyễn.
- Đeo mặt nạ : Khẩu trang che cả miệng và mũi có thể giúp tránh tiếp xúc với các chất gây kích ứng phổi và giảm viêm đường thở.
- Chủng ngừa : Trong hầu hết các trường hợp, mọi người nên tiêm phòng cúm hàng năm, cùng với việc tiêm phòng định kỳ cho bệnh viêm phổi và ho gà. Ngăn ngừa nhiễm trùng phổi giúp mọi người khỏe mạnh hơn quanh năm.
- Rửa tay : Rửa tay thường xuyên, cũng như giữ các bề mặt sạch sẽ, có thể giúp ngăn vi-rút lây nhiễm sang người khác.
Sự đối đãi
Các phương pháp điều trị viêm phế quản có thể khác nhau tùy theo bệnh cấp tính hay mãn tính.
Điều trị viêm phế quản cấp tính
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), thuốc kháng sinh không được sử dụng để điều trị viêm phế quản cấp tính vì nó do vi rút gây ra, và thuốc kháng sinh chỉ có tác dụng chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn. Đối với hầu hết các trường hợp viêm phế quản cấp tính, tình trạng bệnh sẽ hết trong vài tuần. Các phương pháp điều trị được đề xuất bao gồm:
- Nhiều chất lỏng
- Nghỉ ngơi nhiều
- Máy tạo độ ẩm phun sương mát mẻ để làm dịu cơn ho của bạn
- Hơi nước từ vòi hoa sen hoặc bát nước nóng
- Thuốc không kê đơn do bác sĩ đề xuất
Hút thuốc có thể làm trầm trọng thêm bệnh của bạn, làm trầm trọng thêm các triệu chứng và kéo dài thời gian hồi phục. Điều quan trọng là cắt giảm hoặc bỏ hút thuốc bất cứ khi nào có thể.
Điều trị viêm phế quản mãn tính
Thật không may, viêm phế quản mãn tính không có cách chữa trị. Thay vào đó, các lựa chọn điều trị cho bệnh viêm phế quản mãn tính liên quan đến việc quản lý và giảm các triệu chứng. Phục hồi chức năng phổi cũng có thể hữu ích đối với nhiều người bị viêm phế quản mãn tính. Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ đề nghị các loại thuốc. Chúng có thể ở nhiều dạng khác nhau, bao gồm:
- Ống hít và phương pháp điều trị thở
- Thuốc tiêu mỡ
- Steroid
- Thuốc giãn phế quản
Thuốc tiêu nhầy làm loãng chất nhầy, trong khi thuốc giãn phế quản giúp mở đường thở. Steroid giúp điều trị viêm. Giữ nước cũng rất quan trọng trong điều trị viêm phế quản. Việc hấp thụ chất lỏng tốt sẽ làm loãng dịch tiết ra, khiến chúng dễ dàng ho ra và khạc ra hơn.
Điều quan trọng là phải tìm kiếm lời khuyên của chuyên gia y tế khi xem xét các lựa chọn điều trị viêm phế quản cấp và mãn tính. Họ sẽ có thể đưa ra các khuyến nghị tốt nhất cho sức khỏe tổng thể của một người và bất kỳ tình trạng bệnh nào đã có từ trước
