Lupus ban đỏ là bệnh lý hệ thống làm ảnh hưởng lên nhiều cơ quan trên cơ thể, do đó những biểu hiện và biến chứng mà nó để lại rất đa dạng. Để tránh được những biến chứng đa cơ quan của lupus ban đỏ cần có hướng điều trị sớm và hiệu quả.
Lupus ban đỏ là bệnh gì?
Lupus ban đỏ hay lupus ban đỏ hệ thống được định nghĩa là một bệnh tự miễn. Thông thường, hệ miễn dịch sẽ được kích hoạt để chống lại các tác nhân gây bệnh nhiễm trùng và vi khuẩn, do đó cơ thể luôn được khoẻ mạnh bởi có hàng rào miễn dịch bảo vệ. Tuy nhiên, khi hệ miễn dịch bắt đầu có dấu hiệu nhận diện nhầm các tế bào của cơ thể và phá huỷ chúng, khi đó người ta gọi đó là bệnh tự miễn.
Có rất nhiều bệnh lý tự miễn và lupus ban đỏ là một trong số đó.
Lupus ban đỏ là bệnh mãn tính, bệnh có hai giai đoạn nặng và nhẹ, chúng diễn ra xen kẽ nhau. Tuy nhiên, người ta nhận thấy phần lớn các bệnh nhân lupus ban đỏ có thể sống mà không ảnh hưởng quá nhiều tới sinh hoạt nếu việc điều trị bệnh tốt.
Triệu chứng của lupus ban đỏ
Vì lupus ban đỏ có hai giai đoạn nặng và nhẹ và xuất hiện xen kẽ nhau. Cho nên, các triệu chứng của lupus ban đỏ cũng xuất hiện từ nhẹ đến nặng và có thể thay đổi. Các triệu chứng thường xuất hiện, bao gồm:
- Mệt mỏi nặng
- Đau khớp
- Sưng khớp
- Đau đầu
- Phát ban ở vùng má và mũi (Gọi là ban cánh bướm)
- Rụng tóc
- Các ngón tay tím tái hay trắng bệch (Đây là hiện tượng Raynauld’s)
Bên cạnh những triệu chứng trên, thì các triệu chứng còn lại phụ thuộc vào cơ quan trên cơ thể mà bệnh tác động như:
- Bệnh lý ở tim: Viêm màng tim, viêm cơ tim, bệnh lý về van tim,…
- Bệnh lý ở phổi: Viêm màng phổi, tràn dịch màng phổi, xuất huyết phổi,…
- Bệnh lý cơ xương: Đau khớp, viêm khớp dạng thấp,…
- Bệnh lý ở thận: Viêm thận lupus, suy thận, viêm cầu thận,…
- Bệnh lý thần kinh
Các triệu chứng của lupus ban đỏ đôi khi giống các bệnh lí khác. Cho nên, việc chẩn đoán bệnh lupus ban đỏ đôi khi cần sự tinh tế và quan sát để nhận ra.
Nguyên nhân gây nên lupus ban đỏ
Nguyên nhân chính xác của lupus ban đỏ vẫn chưa được chắc chắn. Cơ chế chính gây nên lupus ban đỏ, thường do sự “nhầm lẫn” của hệ miễn dịch đối với các tế bào của cơ thể, làm tiêu diệt các tế bào của cơ thể.
Bên cạnh đó, một số yếu tố được xem là sự thúc đẩy lupus ban đỏ tiến triển, bao gồm:
Môi trường
Yếu tố khởi phát thuộc môi trường như:
- Tia cực tím
- Virus
- Yếu tố tác động tâm lý và thể chất
- Chấn thương
- Sử dụng thuốc
Tình dục và hormone
Người ta thấy rằng, lupus ban đỏ tác động vào phụ nữ nhiều hơn đàn ông. Phụ nữ thường sẽ xuất hiện những triệu chứng nặng hơn vào thời kì mang thai và trong lúc hành kinh của họ. Nhiều người nghĩ rằng nồng độ estrogen trong cơ thể phụ nữ đóng một vai trò gây nên lupus ban đỏ. Tuy nhiên giả thuyết này chưa được chứng minh.
Di truyền
Những người có người thân mắc lupus ban đỏ thì nguy cơ người này bị lupus ban đỏ cao hơn gấp 20 lần so với những người bình thường không có tiền sử gia đình.
Chẩn đoán lupus ban đỏ
Để chẩn đoán được lupus ban đỏ, bác sĩ cần kiểm tra các triệu chứng cơ bản thông thường của lupus ban đỏ và các xét nghiệm để củng cố hơn cho chẩn đoán.
Lâm sàng
- Nổi ban do nhạy cảm với ánh sáng mặt trời, như ban ở má và ban cánh bướm
- Viêm khớp: khớp sưng đỏ, thường là các khớp tay, khớp chân, khớp gối, cổ tay
- Rụng tóc
- Triệu chứng tim mạch hay phổi có liên quan đến bệnh
Cận lâm sàng
Bác sĩ không thể dựa vào duy nhất một xét nghiệm nào để kết luận chẩn đoán về lupus ban đỏ, một số xét nghiệm giúp củng cố chẩn đoán, bao gồm:
- Xét nghiệm máu: xét nghiệm kháng thể và công thức máu
- Tổng phân tích nước tiểu
- X-quang ngực
Điều trị lupus ban đỏ
Hiện nay, người ta vẫn chưa tìm ra cách điều trị cho bệnh lupus ban đỏ. Nói cách khác, mục đích điều trị là dừng các triệu chứng của lupus ban đỏ, tuy nhiên các triệu chứng ban đỏ tuỳ thuộc vào cơ quan mà chúng tác động lên, hướng điều trị có thể:
- Thuốc kháng viêm: Khi các khớp trở nên khô cứng
- Thuốc bôi steroid: Khi xuất hiện ban
- Corticosteroid: Để giảm thiểu tối đa phản ứng miễn dịch
Biến chứng nguy hiểm của lupus ban đỏ
Khi bệnh tiến triển lâu dần, nó có thể gây nguy hiểm và xuất hiện các biến chứng theo toàn bộ cơ thể, chúng có thể là:
- Cục máu đông và viêm mạch máu
- Viêm cơ tim
- Nhồi máu cơ tim
- Đột quỵ
- Thay đổi trí nhớ
- Ngất xỉu
- Viêm thận
- Suy thận
- Viêm phổi
Các biến chứng trên có thể nguy hiểm hơn nếu chúng xuất hiện lúc mang thai.
Phòng ngừa bệnh lupus ban đỏ
Để ngừa lupus ban đỏ, bạn cần thực hiện những cách sau:
- Thay đổi thói quen sinh hoạt
- Ăn uống đều độ, lành mạnh
- Tập thể dục điều đặn
- Không sử dụng chất kích thích và thuốc lá
- Sử dụng thuốc theo đúng chỉ dẫn bác sĩ (Nếu có)
Lupus ban đỏ tác động tuỳ vào cơ thể mỗi người. Thông thường, điều trị lupus ban đỏ sẽ đem lại hiệu quả khi việc điều trị được thực hiện sớm, sau khi các triệu chứng vừa xuất hiện. Việc sống chung với bệnh rất khó khăn, tuy nhiên bạn cần duy trì một tinh thần lạc quan và cơ thể khoẻ mạnh để phòng ngừa biến chứng xấu do lupus ban đỏ gây ra.
Danh sách bệnh viện khám uy tín ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh
Hà Nội
Bệnh viện Da liễu Trung Ương
- Địa chỉ: 15A Phương Mai, Quận Đống Đa, Hà Nội
- Điện thoại:19006951
- Website: dalieu
Bệnh viện Bạch Mai
- Địa chỉ: Số 78 đường Giải Phóng, quận Đống Đa, Hà Nội.
- Điện thoại: 024 3869 3731
- Website: bachmai
Thành phố Hồ Chí Minh
Bệnh viện da liễu TP.HCM
- Địa chỉ: 2 Nguyễn Thông, Phường 6, Quận 3, TP HCM
- Điện thoại: (028).39.301.396
- Website: bvdl
Bệnh viện Đại học Y Dược TP. HCM
- Địa chỉ: Đa khoa – Số 215 Hồng Bàng, Phường 11, Quận 5, TP. HCM.
- Điện thoại: 028 3955 5548
- Website: bvdaihoc
Bạn đọc tham khảo các bài viết tại đây:
- Quy trình phân loại đối tượng cách ly Covid19 cụ thể do Bộ Y Tế ban hành
- Cảnh báo 5 đối tượng dễ bị lây nhiễm virus corona
Bạn đọc tiếp tục theo dõi Chaobacsi.org để tham khảo những bài viết về sức khoẻ nhé!
